Tam Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri

BU KONUDA ÖĞRENECEKLERİMİZ:
✓ Tam Sayılarla Çarpma İşlemi
✓ Tam Sayılarla Bölme İşlemi

TAM SAYILARDA ÇARPMA İŞLEMİ

Tam sayılarla çarpma işlemi yaparken sayıların mutlak değerleri çarpılır. Sonuca aşağıdaki kurala uygun şekilde işaret konulur.
→ Aynı işaretli iki tam sayının çarpımı pozitiftir.
→ Ters işaretli iki tam sayının çarpımı negatiftir.

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemlerde çarpılan sayılar aynı işaretli olduğu için cevap pozitiftir.

(+5) . (+3) = +15
(−2) . (−4) = +8
3 . 7 = 21

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemlerde çarpılan sayılar ters işaretli olduğu için cevap negatiftir.

(−6) . (+5) = −30
8 . (−2) = −16
−3 . 3 = −9

Çarpma İşleminde −1’in Etkisi

Sıfırdan farklı bir tam sayı −1 ile çarpıldığında sonuç sayının ters işaretlisidir.

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemleri inceleyelim.

15 . (−1) = −15
−1 . 92 = −92
(−7) . (−1) = +7

TAM SAYILARDA BÖLME İŞLEMİ

Tam sayılarla bölme işlemi yaparken sayıların mutlak değerleri bölünür. Sonuca aşağıdaki kurala uygun şekilde işaret konulur.
→ Aynı işaretli iki tam sayının bölümü pozitiftir.
→ Ters işaretli iki tam sayının bölümü negatiftir.

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemlerde bölünen sayılar aynı işaretli olduğu için cevap pozitiftir.

(+15) : (+3) = +5
(−12) : (−4) = +3
21 : 7 = 3

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemlerde bölünen sayılar ters işaretli olduğu için cevap negatiftir.

(−16) : (+4) = −4
8 : (− 2) = −4
−3 : 3 = −1

Bölme İşleminde −1’in Etkisi

Sıfırdan farklı bir tam sayı −1’e bölündüğünde sonuç sayının ters işaretlisidir.

ÖRNEK: Aşağıdaki işlemleri inceleyelim.

15 : (−1) = −15
(−23) : (−1) = +23

İŞLEM ÖNCELİĞİ

İşlem yaparken hangi işlemi önce yapacağımızı aşağıdaki sıraya göre belirleriz:

√ Önce üs alma işlemi yapılır

√ Sonra parantez içindeki işlemler yapılır

√ Daha sonra ÇARPMA veya BÖLME işlemi yapılır

√ Son olarak TOPLAMA veya ÇIKARMA işlemi yapılır

√ Birbirine göre önceliği olmayan işlemlerde ( Çarpma ve bölmenin, toplama ve çıkarmanın birbirine göre üstünlüğü yoktur) işlem sırası soldan sağa doğru takip edilir.

KONUYU PEKİŞTİRMEK İÇİN: